سولفات چیست؟
سولفات، یک ماده شیمیایی است که با سولفوریک اسید واکنش می‌دهد و نوعی نمک را تشکیل می‌دهد. در واقع سولفات حاصل واکنش نوعی ماده شیمیایی و ایجاد نمک سولفاته آن است. انواع مختلفی از سولفات‌ها وجود دارد که به طور گسترده در صنایع مختلف استفاده می‌شود. در صنعت مراقبت از مو، سولفات‌هایی که بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند سدیم لوریل سولفات (SLS) و سدیم لورات سولفات (SLES) هستند که از روغن‌های نفتی و گیاهی تولید می‌شوند.
سولفات‌ها همان چیزی هستند که به ژل و شامپویی که با آن دوش می‌گیرید، کف نرم و ضخیمی می‌دهند. این کف نرم را ما معمولا به مواد پاک‌کننده ربط می‌دهیم. سولفات در واقع نوعی سورفکتانت (مواد فعال‌کننده سطح) قوی است که چربی و آب را به خود جذب می‌کند. زمانی که یک مولکول ذرات چربی اضافی و نامطلوب مو را جذب می‌کند، مولکول دیگر به آب می‌چسبد. پس هنگامی که کف حاصل از شامپو حاوی سولفات را آبکشی می‌کنید، چربی نیز با آب شسته می‌شود.
چرا شامپو حاوی سولفات برای مو مضر است؟
شامپوی حاوی سولفات در تمیز کردن مو نقش بسیار زیادی دارد؛ اما آیا ما واقعاً به سولفات‌های موجود در شامپو نیاز داریم یا اینکه شامپو بدون سولفات هم می‌تواند همان سطح از پاکسازی را برای موهای ما فراهم کند؟ یک نگاه سریع در سایت‌های مختلف، به شما نشان می‌دهد که نظرات در مورد مفید بودن یا نبودن سولفات‌ها برای مو متفاوت است. در طی چندین سال اخیر، شایعات بسیاری مبنی بر سرطان‌زا بودن شامپو حاوی سولفات و اثرات سرطان‌زایی سولفات در شامپو و دیگر محصولات شوینده به وجود آمده که تاکنون هیچ مدرک علمی موفق به ثابت کردن این ادعا نشده است. بااین‌حال بسیاری از پزشکان معتقد هستند که استفاده فراوان از شامپوی حاوی سولفات، می‌تواند به روش‌های مختلفی به موهای شما آسیب برساند و با تحریک ساختار پوست سر، به ضعیف شدن فولیکول‌های مو منجر شود.
قدرت بالای پاک‌کنندگی که در شامپو حاوی سولفات وحود دارد، با توجه به ژنتیک و پوست و موی متفاوت برای برخی افراد بیش از حد است. بیش از حد بودن به این معنا است که سولفات باعث از بین رفتن چربی طبیعی پوست سر و موها می‌شود؛ چربی که پوست و مو همیشه به مقداری از آن نیاز دارد تا رطوبت، سلامت و شادابی درون خود را حفظ کند.
از بین رفتن چربی طبیعی سر ممکن است باعث ایجاد مواردی مانند خشکی، خارش، پوسته پوسته شدن و شوره خشک شود. خشکی سر و از دست دادن رطوبت مو همچنین می‌تواند در خشکی، بد‌فرمی، شکنندگی و وز شدن مو تاثیر بگذارد. استفاده مداوم از شامپو حاوی سولفات همچنین باعث از بین رفتن درخشندگی، رنگ و کراتین موها می‌شود زیرا شوینده‌‌های حاوی سولفات آنقدر قوی هستند که ذرات رنگ مو و کراتین را که باعث خوش حالت شدن مو می‌شود، از روی موها جدا می‌کنند.
استفاده از شامپوی حاوی سولفات برای موهای رنگ شده نیز مضر است؛ زیرا موهای رنگ شده بیشتر در معرض خشکی و دهیدراته شدن هستند و چنین شامپوهایی بیش از حد آن‌ها را خشک می‌کنند. اگر پس از استفاده از یک شامپو متوجه شوید که پوست سرتان دچار سوزش، خارش، قرمزی و خشکی می‌شود، می‌توان اینطور نتیجه گرفت که در آن بیش از حد سولفات وجود دارد.
شامپو بدون سولفات چیست؟
این نوع شامپو محصولی نسبتا جدید و به رشد در صنعت مراقبت از مو است. این نوع شامپو بدون داشتن سولفات در ترکیب خود، به حفظ چربی‌های طبیعی مو کمک می‌کند و تارهای مو را بدون از بین بردن چربی‌های ضروری آن تمیز می‌کند. شامپو بدون سولفات مانند شامپو حاوی سولفات، مزیت کف‌کردن و آن حس تمیزی فوق‌العاده‌ای را که بعد از استحام با شامپوی دارای سولفات داریم، به ما نمی‌دهد؛ اما مزایایی دارد که در دهه اخیر بسیار پرطرفدار شده است.
این شامپو با حفظ رطوبت طبیعی مو، مانع مشکلاتی مثل موخوره و شکنندگی مو هنگام شانه زدن می‌شود. این نوع شامپو ملایم است و بدون ایجاد تحریک، التهاب و خشکی پوست سر، موی شما را تمیز می‌کنند. همچنین استفاده از شامپو بدون سولفات، ماندگاری رنگ مو را افزایش داده و به همین ترتیب تعداد دفعات رنگ کردن مو را نیز کمتر می‌کند. بنابراین برای رفع شوره در کنار شامپو ضد شوره می‌توان روی این نوع شویند هم حساب کرد.
آیا موها با شامپو بدون سولفات تمیز می‌شوند؟
تا به این‌جای مطلب متوجه شدیم که سولفات‌ها توانایی تمیز‌کنندگی و تمیز کردن مو را در شامپوها فراهم می‌کنند. شاید این سوال برای شما ایجاد شده باشد که در نبود سولفات، چه عواملی به پاکسازی مو کمک می‌کنند. این مسئله بستگی به محصولی که از آن استفاده می‌کنید دارد. برخی از شامپوهای فاقد سولفات به هیچ وجه ماده‌ی کف کننده ندارند؛ به همین دلیل کف زیادی از آن‌ها دریافت نمی‌کنید. گفتنی است که در شامپوها علاوه بر سولفات، ترکیبات تمیزکننده دیگری نیز وجود دارند؛ اما در مقایسه با سایر مواد پاک‌کننده موجود در شامپو، سولفات‌ها عمیق‌ترین اثرات پاک‌کنندگی را دارند.
علیرغم احساسی که ممکن است در نبود کف برای ما ایجاد شود، این مسئله به این معنی نیست که شامپو بدون سولفات موها را تمیز نمی‌کند. محصولات محافظ مو مانند این نوع شامپو و بدون کف نیز می‌توانند چربی غیرضروری سر و آلودگی فیبر مو را از بین ببرند. بااین وجود در مقایسه با شامپو حاوی سولفات، کمی بیشتر روغن طبیعی مو را روی سر باقی می‌گذارند که این می‌تواند برای موهای خشک عالی باشد. در صورتی که از شامپو بدون سولفات هم به شکل درست استفاده شود، اثربخشی آن به همان اندازه شامپو حاوی سولفات است.
چه کسانی نباید از این شامپوها استفاده کنند؟
- افراد دارای پوست حساس یا بیماری‌های پوستی مانند اگزما و پسوریازیس
- افراد دارای موی خشک و وز
- افراد دارای موی دکلره و رنگ‌شده
چگونه بفهمیم شامپو سولفات دارد یا نه؟
مطابق استانداردهای جهانی، شامپو حاوی سولفات باید دارای ۱۰ تا ۲۵ درصد سولفات باشد. غلظت‌های بالای ۲ درصد به گفته شیمی‌دان‌ها باعث مشکلات خشکی و تحریک پوست می‌شود. بنابراین شامپوهایی که کمتر از ۲ درصد سولفات دارند را می‌توان کم‌خطر توصیف کرد. به همین‌دلیل شامپوهای بدون سولفات در بازار یا کمتر از این مقدار سولفات دارند، یا حاوی سورفکتانت‌های جایگزین دیگری هستند.
یک راه دیگر برای فهمیدن اینکه شامپو سولفات دارد یا نه این است که به مقدار کف ایجاد شده توسط شامپو توجه کنیم. اگر کف ایجاد شده به مقدار زیادی باشد، می‌توان گفت که شامپو سولفات تقریبا زیادی دارد. استاندارد جهانی نیز شرکت‌های سازنده شامپو را ملزم می‌کند تا لیست ترکیبات تشکیل‌دهنده محصولات خود را از زیاد به کم مرتب کنند.
در این لیست می‌توان داشتن یا نداشتن سولفات و درصد آن را بررسی کرد. گفتنی است که اگر نام اختصاری سولفات را در اوایل لیست پیدا کردید، نشان‌دهنده استفاده از مقدار زیادی سولفات در شامپو است و اگر در اواسط یا اواخر لیست بود یا آن را پیدا نکردید، مشخص است که آن شامپو میزان سولفات کمی دارد.
دیدگاه خود را بنویسید